Κανείς, φυσικά, δεν περιμένει από το παιδί του να ξέρει να χειρίζεται τέλεια τα μαχαιροπίρουνα, να συμπεριφέρεται σαν μικρός οικοδεσπότης όταν έρχονται καλεσμένοι ή να είναι έμπειρος γνώστης του σαβουάρ βιβρ. Από τα βασικά, όμως, πώς πάμε άραγε; Κρατάει τη σειρά του ή παίρνει τη σειρά των άλλων; Από Καλούς Τρόπους πώς είναι το Παιδί σας; Λέει συγνώμη όταν πέφτει πάνω σε κάποιον ή κοιτάει αλλού σφυρίζοντας αμέριμνα; Και θυμηθείτε, κανένα παιδάκι δε γεννιέται με καλούς τρόπους. Εμείς τους μαθαίνουμε, με το καλό μας παράδειγμα και την υπομονή μας. Για να δούμε, πόσο καλή δουλειά έχουμε κάνει ως τώρα;
Από καθαριότητα πώς πάμε; «Η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά».
Πάλι καλά που είναι μόνο μισή, γιατί, τουλάχιστον όσον αφορά τα παιδιά, δεν είναι και ό,τι πιο εύκολο να επιτευχθεί. Κάθε φορά που τα παιδιά δημιουργούν ένα νέο έργο τέχνης, λεπτομέρειες από αυτό αποτυπώνονται στα χέρια τους. Όπως γίνεται και με τους ζωγράφους. Και κάθε φορά που απολαμβάνουν ένα ζουμερό σοκολατένιο γλυκό, τα ίχνη του φαίνονται γύρω από το στόμα τους. Αλλά το ίδιο δε συμβαίνει και με τους μεγάλους; Απλά, οι κινήσεις τους είναι πιο μετρημένες.Επειδή, όμως, δεν μπορείτε να τρέχετε συνεχώς πίσω από το λερωμένο σας παιδάκι, αρκεί να σιγουρευτείτε ότι είναι καθαρό όταν φεύγει από το σπίτι, και ότι πλένει τα χέρια του πριν το φαγητό.
Με το στόμα ανοιχτό
Το να μασάμε με ανοιχτό το στόμα ή το να μιλάμε με το στόμα γεμάτο, δεν είναι και από τα πιο ευγενικά πράγματα. Πώς, όμως, να σταματήσεις την ορμή ενός παιδιού που απολαμβάνει το αγαπημένο του φαγητό (με το μισό να εκτοξεύεται κάθε φορά προς τους γύρω του) μετά από μια κουραστική μέρα; Και πώς να το διακόψεις όταν βιάζεται να φάει, αλλά και να διηγηθεί ταυτόχρονα το τελευταίο ανέκδοτο που άκουσε στο σχολείο;
Ένας τρόπος να θυμίζετε στα παιδιά σας να κλείνουν το στόμα τους όταν τρώνε, είναι να παίξετε το εξής παιχνίδι: προσποιηθείτε ότι είσαστε στο φεγγάρι και παίρνετε το δείπνο σας. Αν ανοίξετε το στόμα σας όταν μασάτε, το φαγητό σας θα φύγει και θα το κυνηγάτε!
Το μαχαίρι
Το μαχαίρι ακούγεται απειλητικό, και ως φονικό όπλο, αλλά και ως όπλο… καλών τρόπων. Κι αυτό γιατί συνοδεύεται από πολλές και περίπλοκες οδηγίες χρήσης: το κρατάς με συγκεκριμένο τρόπο, το ακουμπάς με συγκεκριμένο τρόπο, το χρησιμοποιείς σε οτιδήποτε μπορεί να κόβεται (ακόμα κι αν κόβεται ευκολότατα με το πιρούνι), και δεν το βάζεις ποτέ στο στόμα σου. Και διάφορα άλλα, πιο εξειδικευμένα.Ας μην υπερβάλλουμε, όμως. Το παιδάκι σας δεν πρόκειται να μάθει να χρησιμοποιεί το μαχαίρι σαν χειρούργος, τουλάχιστον όχι ακόμα. Αρκεί να μην επιστρατεύει χέρια και δόντια στη θέση του.
Στο τηλέφωνο
“Ναι;” ……. “Είναι στην τουαλέτα.” …….Αποτομο κλεισιμο του τηλεφώνου. Η προηγούμενη στιχομυθία ακούγεται συχνά στα σπίτια που διαθέτουν τηλέφωνο… και παιδί. Και όταν στην άλλη άκρη της γραμμής βρίσκεται μια καλή σας φίλη ή μια αγαπημένη σας θεία, όλα καλά. Σας παίρνει αργότερα, χωρίς να έχει προσέξει τι συναίβει πρίν. Αν, όμως, το πρόσωπο στο τηλέφωνο δεν είναι τόσο κοντά στην καρδιά σας, και στις συνήθειες του παιδιού σας; Τότε ένα “δεν μπορεί αυτή η στιγμή” θα μπορούσε, τουλάχιστον, να αντικαταστήσει το “είναι στην τουαλέτα”…
Στη σειρά σου
Στο κυλικείο του σχολείου, στο σούπερ μάρκετ, στο μετρό, στο σινεμά, η σειρά είναι ένας άγραφος κανόνας. Και είναι πολύ σημαντικό να την κρατάμε, όχι μόνο γιατί δεν είναι δίκαιο να αγνοούμε κάποιον που έχει περάσει πιο πολλή ώρα από μας περιμένοντας, αλλά και επειδή οι συνέπειες για όποιον προσπαθήσει να πάρει τη σειρά κάποιου άλλου, δεν είναι και πολύ ευχάριστες.Πάντα κάποιος θα μας δει, και η αντίδρασή του θα κυμανθεί από ένα απλό στραβοκοίταγμα, μέχρι μια αγανακτισμένη παρατήρηση, η οποία συχνά εξαπλώνεται, σαν να παίζαμε “χαλασμένο τηλέφωνο”. Ίσως την επόμενη φορά να προτιμήσουμε να καθίσουμε στη σειρά μας. Είναι εγγυημένο ότι θα φτάσουμε στον προορισμό μας.
Συγγνώμη…
Ό,τι κι αν κάνει ένα παιδί, όσο τραγικό κι αν μας φανεί στην αρχή, παύει να υπάρχει από τη στιγμή που θα ειπωθεί ένα «συγνώμη» αμέσως μετά: βάζα συναρμολογούνται, χαλιά πλένονται, παιχνίδια μαζεύονται, σπασμένα τζάμια κολλάνε, και όλα είναι ρόδινα όπως πριν, σαν να τα έχει αγγίξει η Μαίρη Πόππινς. Αυτό μέχρι να γίνει η επόμενη ζημιά, να σας ζητήσει και πάλι το παιδάκι σας ολόψυχα συγνώμη, και να το ξανασυγχωρέσετε κι εσείς ολόψυχα. Γι’ αυτό και λένε μερικοί πως «με τη συγνώμη χάθηκε το φιλότιμο». Γιατί κάπου χάνεται η ουσία του, και καταλήγει να μη σημαίνει και πολύ περισσότερα από ένα «ε, και;». Όσο απαραίτητο, λοιπόν, είναι να λέμε «συγνώμη», άλλο τόσο απαραίτητο είναι και να το εννοούμε!
Παρακαλώ… Ευχαριστώ
Μπορεί το «παρακαλώ» και το «ευχαριστώ» να είναι από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει να λέει ένα μωρό, αλλά σκεφτήκατε ποτέ πόσο χρήσιμα είναι; Ας πούμε ότι το παιδάκι σας έχει ήδη φάει τη σοκολάτα του, και λιμπίζεται αυτή του φίλου του, που, ως πιο μετρημένος τύπος, δεν έχει φτάσει ακόμα ούτε ως τη μέση. Ένα «παρακαλώ», και ένα «ευχαριστώ» μετά, θα του παρέχουν άλλο ένα κομματάκι (γιατί, όσο ευγενικά κι αν του ζητηθεί, ο φίλος του δε θα δεχτεί να αποχωριστεί περισσότερο). Πέρα, όμως, από το ότι οι λέξεις αυτές μας βοηθάνε πολύ, δείχνουν καλύτερα από οτιδήποτε άλλο πόσο καλή συμπεριφορά έχουμε, και πόσο υπολογίζουμε τους άλλους.
Το κρύψιμο της απογοήτευσης
Επιτέλους, ήρθαν τα γενέθλιά του. Δεν είναι απόλυτο στο τι θα ήθελε να του φέρει η θεία Αντωνία. Μπορεί να σκεφτεί διάφορα πράγματα. Ένα dvd, ένα video game, ένα ζευγάρι αθλητικά παπούτσια, είναι τρία μονάχα από αυτά. Δε θέλει, όμως, ένα χειροποίητο πλεκτό πουλόβερ. Και ακριβώς αυτό παίρνει. Θα μπορέσει, άραγε, να ψελλίσει ένα «Και χρειαζόμουν ένα ζεστό πουλόβερ», για να μην πληγώσει τα αισθήματα της θείας Αντωνίας; Και όταν θα ονειρεύεται μπιφτέκια με πατάτες τηγανητές, μόνο για να δει να το περιμένει μια ποικιλία από λαχανικά, θα μπορέσει να συγκρατήσει τις γκριμάτσες του και να βάλει στο πιάτο του μια μικρή μερίδα; Κι ας χορτάσει μετά με το επιδόρπιο. Αρκεί να μη στενοχωρηθεί ο μάγειρας!
