Αρκούδες, που Ζουν και από ποιους Κινδυνεύουν

Η αρκούδα είναι ένα από τα πιο αγαπημένα ζώα-σύμβολα της παγκόσμιας πανίδας που, ενώ δεν ήταν ποτέ στην πραγματικότητα σύντροφος του ανθρώπου, βρίσκεται καθημερινά σαν παιχνίδι και «φίλος» στα χέρια εκατομμυρίων παιδιών.

Αρκούδες. Που ζουν και από ποιους κινδυνεύουν.

Πόσα είδη υπάρχουν;

1. H καφέ αρκούδα
Η καφέ αρκούδα ζει στα δάση της νότιας Ευρώπης. Το ύψος της φτάνει το 1,30 μέτρα και το μήκος της τα 2,50 μέτρα. Το βάρος της μπορεί να φτάσει τα 250 κιλά. Η διάρκεια ζωής της είναι 30 χρόνια.

2. Η αρκούδα των Ιμαλαίων
Η αρκούδα των Ιμαλαϊων είναι από τα πιο σπάνια είδη. Ζει στα δάση της κεντρικής Ασίας , από την Περσία ως την Κίνα. Το χειμώνα το τρίχωμά της είναι μαύρο και το καλοκαίρι παίρνει καφετιά απόχρωση.

3. Η αρκούδα Panda
Η αρκούδα Panda ζει στα δάση της Κίνας. Είναι μεγάλο ζώο που κινδυνεύει με εξαφάνιση. Κατά τη διάρκεια της μέρας αναζητεί την τροφή του και καταναλώνει τεράστιες ποσότητες φύλλων και τρυφερών βλαστών μπαμπού.

4. Η αρκούδα grizzly
Η αρκούδα grizzly ζει στα δάση της βόρειας Αμερικής. Είναι από τις πιο μεγαλόσωμες αρκούδες και δε διστάζει να επιτεθεί ακόμη και σε άνθρωπο.

5. Η πολική αρκούδα
Η πολική είναι η μεγαλύτερη σε διαστάσεις αρκούδα της γης. Ζει στις περιοχές γύρω απ΄ το βόρειο πόλο και τρέφεται με μικρά θηλαστικά και ψάρια. δε διστάζει να επιτεθεί και στον άνθρωπο.

Το ήξερες;
Οι αστερισμοί Μικρή Άρκτος και Μεγάλη Άρκτος πήραν το όνομά τους επειδή το σχήμα τους θυμίζει το σώμα μιας αρκούδας.
Έως το 19ο αιώνα η καφέ αρκούδα ζούσε και στην Πελοπόννησο.
H αρκούδα αναπαράγεται από το 4ο-5ο έτος της ηλικίας της, ζευγαρώνει κάθε δύο ή τρία χρόνια, την περίοδο από το Μάιο έως τον Ιούλιο και γεννά το χειμώνα.

Η ζωή της

Υπάρχουν στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα οι αρκούδες, που υπολογίζονται γύρω στις 250, ζουν στις πιο απόμερες περιοχές των οροσειρών της Πίνδου και της Ροδόπης, σχηματίζοντας δύο μικρούς πληθυσμούς, που δεν επικοινωνούν πλέον μεταξύ τους.

Χειμέριος ύπνος  και  χειμερία νάρκη
Μία από τις αξιοπερίεργες φάσεις του βιολογικού κύκλου της αρκούδας είναι ο χειμέριος ύπνος που διαφέρει ουσιαστικά από τη γνωστή χειμερία νάρκη που χαρακτηρίζει άλλα είδη θηλαστικών όπως ο σκαντζόχοιρος για παράδειγμα. Οι βασικότερες διαφορές είναι:
Κατά τη χειμέρια νάρκη η θερμοκρασία του σώματος του ζώου πλησιάζει τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος (σχεδόν 0 °C), οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός ελαττώνονται δραματικά και το ζώο ξυπνά ανά διαστήματα για να αποβάλει.
Κατά το χειμέριο ύπνο η θερμοκρασία του σώματος της αρκούδας ελαττώνεται κατά ένα βαθμό περίπου σε σχέση με την κανονική (38 °C), οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός δεν ελαττώνονται δραματικά και το επίπεδο εγρήγορσης είναι υψηλότερο από ότι στη χειμέρια νάρκη, γι’ αυτό η αρκούδα ξυπνάει πολύ εύκολα όταν ενοχληθεί στη φωλιά της.
l Κατά την διάρκεια του χειμέριου ύπνου, η αρκούδα δεν αποβάλλει ούρα ή κόπρανα γιατί τα ανακυκλώνει ο οργανισμός της.

Και τι δεν τρώνε…
Η αρκούδα είναι ζώο παμφάγο με προτίμηση στις τροφές φυτικής προέλευσης και έχει ανάγκη από μεγάλες ποσότητες τροφής. Τρέφεται με όλων των ειδών τους διαθέσιμους καρπούς του δάσους: Βατόμουρα, άγρια κορόμηλα, κεράσια, μήλα, αχλάδια, σμέουρα, καρπούς σορβιάς, αγριοφράουλες, βελανίδια, καρπούς οξιάς αλλά και βολβούς, ρίζες και χόρτα. Συμπληρώνει το διαιτολόγιο της με μέλι, μικρά και μεγάλα θηλαστικά, έντομα, μυρμήγκια, βατράχια, σαλιγκάρια, ψάρια και χελώνες.

Ποιοι τις απειλούν;

Οι κυριότεροι κίνδυνοι για την αρκούδα είναι:
1. Ο φόνος από τον άνθρωπο
2. H καταστροφή και υποβάθμιση των βιοτόπων (αλόγιστη και παράνομη υλοτομία, πυρκαγιές, αλόγιστη διάνοιξη δασικών δρόμων)
3. H απομόνωση των βιοτόπων σε μικρή και μεγάλη κλίμακα (αλόγιστη διάνοιξη δασικών δρόμων και χωρίς σχεδιασμό και έλεγχο τεχνικά έργα όπως φράγματα, μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι)
4. H διακοπή του χειμέριου ύπνου λόγω όχλησης. Ο χειμέριος ύπνος είναι μια διαδικασία συνεχής η οποία μάλιστα αν διακοπεί, δύσκολα ξαναρχίζει, γεγονός που δυσκολεύει την προσπάθεια επιβίωσης κατά τη δύσκολη λόγω έλλειψης τροφής, χειμερινή περίοδο.
5. H έλλειψη γνώσης και πληροφόρησης για τα παραπάνω προβλήματα, με αποτέλεσμα την έλλειψη κρατικής ενεργοποίησης καθώς και δραστηριοποίησης των πολιτών.